İçindekiler
Hukuk kurallarının özellikleri madde madde şu şekilde ifade edilebilir;
- Hukuk kuralları, kişilerin birbirleriyle olan ilişkilerini düzenlemektedir.
- Hukuk kuralları belirlidir. Farklı durumlarda farklı şekilde uygulanmaz.
- Hukuk kuralları özellikle yazılı şekilde olan kanunlar ile topluma tecelli eder. Bu şekilde kanun koyucu bir husus hakkındaki iradesini ortaya koyar.
- Hukuk kuralları özgürlüğü belli açılardan sınırlandırmaktadır. Bu sınırlandırmanın karşılığında özgürlüğün teminatını oluşturmaktadır.
- Hukuk kuralları, eşitler arasında aynı uygulanır. Eşit kişilerden bir takım kimseye farklı kurallar uygulanmaz.
- Hukuk kuralları içinde doğduğu toplumun temel değer yargılarına ters düşemez. Meşru kuralların işletilebilmesi için toplumsal gerçekler ile uyumlu olmaları gerekmektedir.
Hukuk Kurallarının Unsurları Nelerdir?
Hukuk kuralları konu, kanun koyucunun iradesi ve müeyyide gücü unsurlarından meydana gelmektedir. Hukuk kurallarının konusunu kişilerin eylemleri, ilişkileri ve yaptıkları işlemler oluşturmaktadır. Hukuk kuralları, kişilerin ilişkilerini kanun koyucunun iradesi doğrultusunda düzenlemektedir. Kanun koyucunun iradesi, söz konusu eylemlere güç erkinin müspet veya menfi bir emir bağlaması şeklinde gözükmektedir. Örnek olarak borçların ödenmesinin gereği müspet bir emirdir, haksız fiil hükümleri menfi bir emirdir. Menfi emirler ve özellikle kanun koyucu tarafından yasaklanan eylemler toplumun ortak bilincinde yanlış görülen olgulardır. Müeyyide unsuru emirlere ve yasaklara uyulmaması halinde yaptırım uygulanmasını ifade etmektedir.
Hukuk Kurallarının Nihai Amacı Nedir?
Hukukun oluşturulmasının amacı belirli ilkeler ve yöntemler ile insan yaşantısını düzenleme isteğidir. Esas olan özgürlüklerdir. Özgürlükler kullanılır iken belirli sınırlar içerisinde kalınması gerekmektedir aksi halde kimse özgürlüğe sahip olamayacaktır. Hukuk kuralları neticesinde güçlünün yanında zayıf da varlığını koruyabilecektir. Bu hususlar hukuk kurallarının biçimsel amaçlarını ortaya koymaktadır.
Bir toplumun var olabilmesi için çeşitli ihtiyaçları vardır. Başlıca barınma, beslenme, sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel ihtiyaçlar gibi çok çeşitli gereksinimler mevcuttur. Bu hususlar toplumun medeniyetinin ilerlemesi için de yerine getirilmesi gereken temel unsurlardandır. Bunun için kanun koyucu, toplumun ihtiyaçlarını karşılamak maksadı ile çeşitli kurallar oluşturmaktadır. Bu hususlar hukuk kurallarının maddesel amaçlarını açıklamaktadır.
Adalet mekanizması insanlar arasında dolaşmaktadır. Adaletin yerine getirilmesi, toplumu oluşturan fertlerin duygu ve düşünce dünyasında karşılık bulmalıdır. Oluşturulan hukuk kuralları, insanların ruhuna hitap etmelidir. Bu durum hukuk kurallarının düşünsel amacını ortaya koymaktadır.
Buna göre hukuk kuralları biçimsel, maddesel ve düşünsel amaçlarıyla bir bütün olarak ortak bir amaca hizmet etmektedir.
Hukuk Kurallarını Diğer Toplumsal Kurallardan Ayıran Özellikleri Nelerdir?
Toplumsal kuralları başlıca hukuk kurallarından, din kurallarından, ahlak kurallarından, görgü kurallarından oluşmaktadır. Hukuk kurallarını diğer toplumsal kurallardan ayıran temel özelliği yaptırım özelliğidir.
Hukuk kurallarının yaptırım ayrıcalığı mevcuttur. Devlet zoru ile hukuk kuralının gereği yerine getirilir. Hukuk kuralı tüm toplumu kapsamaktadır. Kurallar tüm toplumda aynıdır. Sabittir. Hukuk kuralına aykırı hareket edildiğinde yaptırımın aykırılık yapan herkese aynı oranda uygulanacağı belirlidir. Bu unsurları diğer toplumsal kurallar göstermemektedir.
Yazılı Hukuk Kurallarına Ne Denir?
Yazılı hukuk kurallarına dar anlamda kanun denir. Geniş anlamda yazılı hukuk kurallarına kanunlara dayanılarak hazırlanan yönetmelikler ve kararnameler de dahildir.
