Özel Hukuk Nedir? Özel Hukuk Dalları ve Kavramları

Özel hukuk, kişiler arasında günlük hayat ile ilgili ilişkilerin konu edildiği hukuk dalıdır. Buna göre özel hukuk eşitler arasındaki ilişkileri düzenler. Kişiler, içinde bulundukları toplumun gereklerine göre hareket etmelilerdir. Bu sebeple kişilerin kendileri ile eşit oldukları kişiler ile günlük hayatta gerçekleştirdikleri evlilik, alım-satım, doğum ve ölüm gibi hukuk işleri özel hukukun etki alanını oluşturmaktadır. Özel hukuk kişinin doğumundan önce kendisini konu edinmeye ve ölümünden sonra mirasını düzenlemeye kadar geniş bir alanda varlık göstermektedir.

Özel Hukuk Dalları Nedir?

• Medeni Hukuk
• Borçlar Hukuku
• Eşya Hukuku
• Miras Hukuku
• Ticaret Hukuku
• Devletler Özel Hukuku
• İş Hukuku
• Medeni Usul Hukuku
• İcra ve İflas Hukuku

Özel Hukukun Temel Kavramları Nelerdir?

• Kişi
• Hak
• Borç
• Alacak
• Temerrüt
• Muaccelliyet
• Dürüstlük İlkesi
• İyiniyet

Özel Hukuk Tüzel Kişileri Kimlerdir?

Kişiler hak ve borçlara sahip olabilmektedirler. Hukuki işlemler gerçekleştirebilmektedirler. Buna göre birtakım oluşumların özel hukuki ilişkilerde bulunabilmeleri için bir kişilik sahibi olmaları gerekmektedir. Buna göre dernekler, ticaret ortaklıkları üst başlığında çeşitli şirketler, vakıflar, kooperatifler, sendikalar, siyasi partiler özel hukuk tüzel kişileridir. Bu tüzel kişiler çeşitli özel hukuk işlemleri gerçekleştirebilirler. Mal varlığına sahip olabilirler; malvarlıkları üzerinde tasarruf işlemlerinde bulunabilirler, hak ve borçlara konu olabilirler.

Özel Hukuk Alanları Nelerdir?

Özel hukuk alanları kişiler arasındaki hukuki ilişkilere ilişkin alanlardır. Bir kişi toplumsal hayatında bir takım ilişkilere sahip olmaktadır. Bunlar temel olarak doğmak, yaşamak ve ölmektir. Bu süreçler içerisinde kişilerin kendi uhdelerinde ve ilişkili oldukları kişiler ile aralarında meydana gelen, hukuken bir sonuca bağlanan olaylar özel hukuk alanlarına girmektedir. Buna göre kişilik kazanılması, evlilik, ehliyetlilik gibi alanlar toplum yaşamı ile ilgili oldukları için Medeni Hukukun, eşit kişilerin birbirleri ile olan alım-satım ilişkileri Ticaret Hukukunun, birbirlerine karşı olan sorumlulukları Borçlar Hukukunun alanını, farklı devletlere mensup olup birbirleri ile olan ilişkilerinde hangi hukukun uygulanacağı Devletler Özel Hukukunun alanını oluşturmaktadır.

Özel Hukuk Ve Kamu Hukuku Ayrımı Nedir?

Özel hukuk alanında eşit haklara sahip kişiler üzerindeki hukuki olgular incelenmektedir. Bununla birlikte Kamu hukuku alanında kişilerin otorite yani Devlet ile arasındaki ilişkiler incelenir. Özel hukuk bireylerin kendi aralarındaki ilişkileri veya toplum ile ilişkilerini inceler iken irade serbestisi ve eşitlik ilkelerini esas almaktadır. Öte yandan kamu hukuku yazılı kurallara sıkı sıkıya bağlıdır.

Özel hukuk yaptırımları genelde maddi yaptırımlar olmakla birlikte kamu hukuku yaptırımları uygun şartlar altında özgürlüğü kısıtlayıcı güçte dahi olabilmektedir.

Özel Hukuk Sözleşmeleri Nedir?

Özel hukuk eşit haklara sahip kişiler arasındaki çeşitli ilişkileri konu edinmektedir. Buna göre eşit haklara sahip kişiler diledikleri kişiler ile diledikleri konuda, diledikleri şartlar altında karşılıklı borç ve haklar yükleyen ilişkilere girebilirler. Esasen bu husus özgürlükçü hukuk anlayışının yükselmesi ile bugünkü haline kavuşmuştur. Hukuki işlemlerde karşı tarafı ve şartları seçebilme hali özel hukukta irade serbestisi ilkesinin bir yansımasıdır. Eşitlik ilkesi gereği kişiler özgür iradelerine göre çeşitli borç ve hakları birbirlerine ifa edeceklerinin sorumluluğunu üstlenmektedirler. İşte bu durum özel hukuk sözleşmelerinin konusunu ve esasını oluşturmaktadır.

Özel Hukuk Hükümlerine Tabi Personel Ne Demek?

Özel hukuk hükümlerine tabi personel belirli bir sözleşme gereği çalıştırılan personeldir. Buna göre çalıştırılacak personelin maaşı, çalışma şekli, sahip oldukları çeşitli haklar, sözleşmenin feshi gibi unsurları tarafların serbest iradeleri ile belirlenmektedir. Taraflar aralarında bir sözleşme yapmaz ise personel, İş Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu hükümlerine göre çalıştırılmaktadır. Söz konusu kanun hükümlerinde belirlenmiş olan çalışma ve iş akdinin feshi hükümleri uygulanacaktır. Bununla birlikte çalışan, kamu memuru olarak çalışacak ise memurluğa ilişkin mevzuata tabi olacaktır. Bu şekildeki bir durumda çalışma ve iş akdine ilişkin hükümler ilgili mevzuat hükümleri uyarınca yerine getirilecektir.

Buna göre işverenler personeller ile şartları kendilerinin oluşturdukları sözleşmeler vasıtasıyla karşılıklı eşit hak ve borçlara sahip oldukları sözleşmeler akdetmektedirler.

Özel Hukukun Özellikleri Nelerdir?

• Özel hukukta tarafların eşitliği esastır. Hukuki işlem, her iki tarafın iradelerinin uyuşması ile anlam ifade eder.
• Herkes dürüstlük kurallarına uygun davranmalıdır, iyiniyetli olmalıdır. İyiniyetin varlığı esastır ve korunmalıdır.
• Herkes, iddiasını ispat etmek ile yükümlüdür.
• Deliller taraflarca getirilmelidir. Hakim kendiliğinden delil incelemesi yapmamalıdır.
• Tarafların hukuki ilişkisinin hukuka uygun olduğunun kabulü esastır. Buna göre hukuka aykırılık halinin önce iddia edilmesi ve ardından ispat edilmesi gerekmektedir.
• En önemli yaptırım tazminattır. Zararın giderilmesi için tazminat istenebilir, zenginleşmek için tazminat istenmesi hukuka aykırıdır.

Özel Hukuk Uyuşmazlığı Nedir?

Özel hukuk uyuşmazlığı konusu özel hukuk alanlarında olan uyuşmazlıklardır. Buna göre özel hukukun kurallarına aykırı bir hukuki işlem yapılması veya özel hukukun koruduğu haklara karşı haksız bir fiil meydana getirilmesi halinde bunların sorumlularına karşı hakkı zedelenen herkes haksızlığın giderilmesini mahkemeden isteyebilir. Özel hukuk uyuşmazlıklarında görevli mahkemeler başlıca asliye hukuk mahkemeleri ve sulh hukuk mahkemeleridir.